De belangrijkste markttrends van de afgelopen jaren zetten zich onveranderd voort, soms in een versneld tempo. Behalve in de legsector werden veel veehouders dit jaar opnieuw geconfronteerd met dalende opbrengstprijzen. In combinatie met de steeds striktere Europese wetgeving op het gebied van milieu en dierenwelzijn, stelt dit agrarische ondernemers voor grote uitdagingen. Hun bedrijfsvoering wordt hierdoor steeds complexer. Met de Total Feed-benadering kan ForFarmers haar klanten hierin optimaal ondersteunen.

1.4.1.1

Grondstoffenmarkt

De belangrijkste grondstoffen die ForFarmers inkoopt zijn graansoorten als mais, tarwe en gerst en plantaardige eiwitbronnen als soja-, raap- en zonnebloemschroot. Daarnaast vormen vezelrijke grondstoffen een belangrijke categorie, waaronder bijproducten uit de zetmeelindustrie en de oliezadenverwerking en afkomstig van de droge vermaling van granen. Een andere categorie zijn de zogeheten voeradditieven zoals aminozuren, vetzuren en zuren. De prijzen op de grondstoffenmarkt vertoonden in 2015 een dalende trend maar fluctueerden wel. De oogsten waren goed, waardoor in de wereldmarkt voorraad kon worden opgebouwd van zowel granen als oliezaden. Dit ondanks een stijgende vraag naar voedsel als gevolg van de groeiende wereldbevolking. Aangezien de balans in de wereldvoorraad van deze grondstoffen snel kan fluctueren tussen een te ruim dan wel een te krap aanbod, zullen de prijzen naar verwachting de komende jaren volatiel blijven. De koers van de euro/Britse pond ten opzichte van de Amerikaanse dollar had dit jaar een grote invloed op de prijsontwikkeling. De wereldmarktprijzen voor granen en oliezaden noteren in dollars. Historisch gezien waren deze dollarprijzen in 2015 aan de lage kant. De in de loop van het jaar sterk verzwakte euro heeft de daling in dollarprijzen echter voor een deel tenietgedaan. In het laatste kwartaal leidde de lage waterstand in de rivieren in Noordwest-Europa bovendien tot stijgende aanvoerkosten, omdat met kleinere, minder beladen schepen gevaren moest worden.

Gezien de impact van de grondstofkosten op de kostprijs van de voeders, is het inkoopproces en het samenstellen van voer een cruciale activiteit bij ForFarmers. De toegenomen concentratie van de inkoop van micro's (zoals aminozuren en mineralen) en premixen bij de strategische partner stelt ForFarmers – en daarmee haar klanten – in staat te profiteren van met name schaalvoordelen bij de inkoop van deze grondstoffen. In de inkoop van macro's (grondstofgroepen als granen, plantaardige eiwitten, vezelrijke grondstoffen en plantaardige oliën) zijn schaalvoordelen te behalen door met name procesoptimalisatie. Zo kan door kennisdeling het interne inkoopproces verder geoptimaliseerd worden.

De volatiliteit in inkoopprijzen vraagt om een zorgvuldig proces bij de juiste prijsstelling van veevoeders. Door de specifieke kennis en ervaring binnen de afdelingen Inkoop, NIC en Formulatie te combineren, is ForFarmers in staat om via optimalisatie van de voersamenstellingen te anticiperen op ontwikkelingen in de grondstofprijzen. Zo streeft de onderneming ernaar om de volatiliteit in haar prijzen te beperken, zonder in te leveren op voerefficiëntie. De snelheid waarmee aanpassingen in grondstofprijzen worden doorberekend in de voerprijzen is van veel factoren afhankelijk en verschilt per land. Goede afstemming tussen de inkoop- en verkoopactiviteiten is mede daarom van groot belang. Dit uitgangspunt vormt een belangrijk aspect van het risicomanagement ten aanzien van het inkoopproces binnen ForFarmers. Met het oog op voedselveiligheid moet de kwaliteit van alle aangevoerde grondstoffen voor veevoer gewaarborgd zijn. In samenwerking met (inter)nationale brancheorganisaties 

1.4.1.2

1.4.1.3

ontwikkelt ForFarmers standaarden en criteria waaraan grondstoffenleveranciers en de ingekochte grondstoffen moeten voldoen. De implementatie van deze standaarden en criteria is een continu proces dat ForFarmers actief ondersteunt. Vanzelfsprekend neemt ForFarmers uitsluitend grondstoffen af van leveranciers die aan de vastgestelde criteria voldoen.

Agrarische ondernemers

Toegenomen regelgeving, met name gericht op dierenwelzijn en milieu, confronteert veel boeren met stijgende kosten. Zij zijn daardoor nog sterker dan voorheen op zoek naar oplossingen om de efficiëntie op het boerenerf te verbeteren en hun rendement te verhogen. Deze ontwikkeling gaat hand-in-hand met een verdere schaalvergroting en professionalisering van de sector. Daarmee neemt ook de complexiteit op het agrarische bedrijf verder toe en dat leidt tot een veranderde vraag richting veevoerindustrie: er is een toenemende behoefte aan geïntegreerde oplossingen en aan een goede monitoring van technische en financiële resultaten. De hoeveelheid vastgelegde data op dier- en bedrijfsniveau groeit sterk. Het is echter de kunst deze data te vertalen naar toepasbare managementinformatie. ForFarmers speelt hierop in met innovatieve voer- en managementconcepten en monitoringssystemen die veehouders in staat stellen zo efficiënt mogelijk te produceren en hun rendement te verhogen. De opbrengstprijzen van eindproducten die agrarische ondernemers leveren, zijn in 2015 sterker gedaald dan werd verwacht. Dit heeft onder andere te maken met het Russische importverbod waardoor een grote afzetmarkt voor vlees en zuivel is weggevallen.

Rundvee

De zuivelproductie in Noordwest-Europa is het afgelopen jaar fors gestegen, onder andere door de afschaffing van het melkquotum. In dezelfde periode liep de vraag naar zuivel vanuit China terug vanwege de tegenvallende economische groei aldaar. Dalende olieprijzen hadden een vergelijkbaar effect op de export naar het Midden-Oosten. Door deze ontwikkelingen, gecombineerd met het Russische importverbod, is er op korte termijn sprake van een overaanbod van zuivel. Op de langere termijn zal de globale vraag naar zuivelproducten naar verwachting sterker groeien dan het aanbod. Dit biedt goede toekomstperspectieven voor de zuivelsector in Noordwest-Europa, die dankzij een productenpakket met hoge toegevoegde waarde een zeer sterke exportpositie heeft.

Varkens

Varkenshouders hebben een moeilijk jaar achter de rug met slechte rendementen. Hoewel de export van varkensvlees naar China groeit, kon dit het wegvallen van de Russische afzetmarkt niet volledig compenseren. In de Europese markt en dan met name in Noordwest-Europa daalt bovendien de consumptie van varkensvlees.

Wereldwijd gezien zal de vraag naar varkensvlees wel toenemen. Varkenshouders in Noordwest-Europa zullen hier echter beperkt van kunnen profiteren, gezien de strengere eisen die er gesteld worden aan dierenwelzijn en milieu, wat leidt tot hogere productiekosten. Deze marktontwikkelingen zullen leiden tot versnelde consolidatie in de keten en een sterke behoefte aan topresultaten op het boerenbedrijf. Daarnaast zal op het continent de belangstelling voor vleesconcepten met een hogere toegevoegde waarde verder groeien. In het Verenigd Koninkrijk is dit al langer aan de orde.

Pluimvee

In de pluimveehouderij hebben wetgeving en initiatieven vanuit de retail op het gebied van diergezondheid en dierenwelzijn veel impact. De eierexport kreeg dit jaar een tijdelijke impuls na de vogelgriepuitbraak onder pluimvee in de Verenigde Staten, maar op de langere termijn blijven de opbrengstprijzen voor eieren naar verwachting onder druk staan. 
Voor vleeskuikenhouders was 2015 een redelijk jaar. Hoewel de opbrengstprijzen onder druk stonden, daalde de kostprijs nog sterker. Dat resulteerde in verbetering van het rendement voor vleeskuikenhouders. De ontwikkelingen rondom ‘Kip van Morgen’ zullen naar verwachting positief uitpakken voor vleeskuikenhouders in Nederland, zij het dat dit alleen de Nederlandse markt en daarmee slechts 15% van het totale productievolume betreft. Dit keteninitiatief leidt op korte termijn tot een daling van het aantal dieren door een lagere bezetting van stallen in Nederland.

Geiten

Geitenhouders in Nederland bevinden zich in een gunstige positie; er is veel vraag naar hun producten en er wordt een goede prijs voor betaald. ForFarmers ondersteunt deze ondernemers met een gespecialiseerd team en is met het Capri-concept voor geiten zeer succesvol in deze markt.

Biologisch

De omvang van de biologische veehouderij in Nederland steeg in 2015 gestaag met circa 5% in de melkveesector en circa 10% in de pluimveesector. De biologische varkenssector bleef stabiel. Ook in Duitsland was er sprake van groei. Dit segment professionaliseert zich steeds verder, maar afgezet tegen de gangbare veehouderij blijft het een nichemarkt.
Het rendement voor biologische veehouders was in 2015 goed: vergeleken met gangbare producten ontvangen biologische boeren relatief goede prijzen voor hun producten. ForFarmers is in de biologische markt actief onder de naam Reudink en beschikt voor de productie van biologische voeders over een gespecialiseerde fabriek. Daarnaast produceert ForFarmers biologische voeders voor Agrifirm op basis van toll manufacturing.

Mengvoerindustrie

De Total Feed-portfolio van ForFarmers bestaat uit mengvoer, jongdiervoeders en speciaalvoer, vloeibare en steekvaste co-producten, losse grondstoffen, zaaizaden en meststoffen. Het hart van de Total Feed-portfolio is mengvoer. De andere producten worden vaak als aanvulling op mengvoer aangeboden.
De mengvoermarkt is internationaal gezien sterk gefragmenteerd. In Nederland hebben de vijf grootste veevoerbedrijven een marktaandeel van ongeveer 80%, terwijl de overige 20% verdeeld is over circa 90 andere voerproducenten. In het Verenigd Koninkrijk geldt voor mengvoer en ‘blends’ dat de zes grootste bedrijven circa 55% marktaandeel bezitten. In andere Europese landen is sprake van een veel grotere fragmentatie. De Europese markt consolideert en schaalgrootte is van cruciaal belang om concurrerend en leidend te kunnen zijn. Dit geldt ook voor ForFarmers om investeringen in onder andere nutritie en innovatie te kunnen doen en de verkooporganisatie voortdurend te trainen. Want de allernieuwste kennis en vakmanschap zijn een randvoorwaarde om klanten een zo goed mogelijke nutritionele oplossing te kunnen bieden in een wereld die steeds veeleisender en complexer wordt.

1.4.1.4

1.4.1.5

In tegenstelling tot dit sectorbrede initiatief, telt de varkenssector veel verschillende – vaak regionale – initiatieven die zich onderscheiden op het gebied van duurzaamheid en gezondheid. In Nederland zijn dit bijvoorbeeld het Friese Friberne, het ‘Varken van Morgen’ en het ‘Beter Leven 1 ster’ varkensvlees. België kent het ‘Beter voor iedereen’-concept van supermarktketen Delhaize en het Verenigd Koninkrijk het ‘Pig Real Welfare’ programma. Tekenend is ook het succes van ‘Initiative Tierwohl’, dat voorjaar 2015 in Duitsland werd gelanceerd. Dit initiatief, gefinancierd door de detailhandel, stelt eisen aan dierhouderij, hygiëne en diergezondheid.

Dit soort speciale vleesconcepten die de retail in nauwe samenwerking met agrarische ondernemers heeft opgezet, zijn in het Verenigd Koninkrijk al langer in de markt. Nieuw is wel dat retailers hierin een steeds actievere rol spelen. Produceren voor dergelijke concepten schept kansen voor agrarische ondernemers, maar stelt ook andere eisen die vaak hogere productiekosten met zich meebrengen. ForFarmers adviseert en begeleidt veehouders bij de omschakeling en levert passende voerproducten zodat zij op rendabele wijze aan de eisen kunnen voldoen. Dankzij haar nutritionele kennis en brede ervaring is ForFarmers in staat ondernemers te ondersteunen bij de ontwikkeling van nieuwe, duurzame concepten. In Nederland heeft ForFarmers in de varkens- en pluimveesector speciale key-accountmanagers aangesteld als vaste contactpersoon voor bedrijven die binnen een concept werken. Deze accountmanager weet welke impact het werken binnen een concept heeft op de beslissingen en werkwijzen van een bedrijf en ondersteunt de ondernemer bij het vinden van de juiste balans tussen toegevoegde waarde en toenemende kosten.

Consumenten

In tegenstelling tot de trend in opkomende economieën waar de vleesconsumptie stijgt, stabiliseert de vleesconsumptie in Europa. Per hoofd van de bevolking is de consumptie in de EU iets gedaald, maar dit wordt gecompenseerd door de lichte stijging van het inwoneraantal. Met name gevogelte wordt in de EU steeds populairder, ten koste van varkensvlees. Deels doordat kip een beter imago heeft dan varkensvlees, maar vooral omdat kip relatief goedkoop is en door de retail vaak bij prijsacties wordt ingezet. De consumptie van rundvlees is slechts licht gedaald. Hoewel de vraag naar duurzame voedselproducten groeit en er ook steeds meer welzijnsconcepten en regionale en biologische producten in het winkelschap liggen, is de hogere prijs van deze producten voor consumenten vaak nog een (te) hoge drempel om het ook daadwerkelijk te kopen.

1.4.1.6