Risicomanagement

1.6.5.1

Een belangrijk onderdeel van de strategische doelstellingen en het adequaat bestuur van ForFarmers is het onderkennen van kansen en het nemen van risico’s, ofwel risicomanagement. Het systeem van risicomanagement is een randvoorwaarde voor het realiseren van onze strategische doelstellingen en zorgt voor naleving van corporate-governancevereisten. Daarnaast stelt een adequaat monitoringssysteem de Directie in staat om de mate waarin de organisatie ‘in control’ is vast te stellen.

Door een actief monitoringssysteem van risicomanagement beoogt ForFarmers een hoge mate van bewustzijn ten aanzien van de risicobeheersing te creëren. Dit systeem is van de Directie, onder toezicht van de Raad van Commissarissen, tot alle afdelingen verankerd in de organisatie. Hierbij worden zowel de toon aan de top, de harde controlemaatregelen, als de soft controls meegenomen en draagt iedereen bij aan het identificeren van risico’s en kansen, inclusief de bijbehorende beheersingsmaatregelen. Een team onder leiding van de afdeling Group Control verzorgt de governance, risk & compliance workshops en faciliteert periodiek self-assessments.


 

Risicobereidheid ten aanzien van de belangrijkste risico’s

In het algemeen heeft ForFarmers een voorzichtige aanpak ten aanzien van het aangaan van risico's. De risicobereidheid verschilt per (sub)categorie van de risico's. Bij het realiseren van de strategische doelstellingen accepteert de organisatie tot op zekere hoogte de bijbehorende risico's. Voor andere categorieën heeft ForFarmers een laag risiconiveau gedefinieerd. Bijvoorbeeld als het gaat om de gezondheid en veiligheid van onze medewerkers en andere belanghebbenden, of met betrekking tot voedselveiligheid.

In 2015 heeft ForFarmers een nadere analyse gemaakt van de risico’s en de daarbij horende beheersingsmaatregelen. Het huidige risicoprofiel is daarbij afgezet tegen het door de organisatie gewenste risicoprofiel. Voor de belangrijkste 21 risico’s zijn actieplannen opgesteld voor zover er een afwijking bestaat tussen het gewenste en het huidige risicoprofiel. Hierdoor wordt gerealiseerd dat de beheersing van de risico’s past binnen de risicobereidheid van de organisatie. 

De gewenste risicobereidheid van ForFarmers voor de verschillende risicocategorieën is als volgt vastgesteld:



1.6.5.2

1.6.5.3

Onderstaand wordt de risicobereidheid voor elke (sub)categorie van doelstellingen en de respectievelijke overwegingen weergegeven.

Strategische doelstellingen

Bij het realiseren van de groeidoelstelling als onderdeel van de strategie en verdere uitbreiding van de (internationale) activiteiten zullen belangrijke investeringen worden gedaan. ForFarmers heeft een gemiddelde tot hoge risicobereidheid ten aanzien hiervan om haar strategische doelstellingen te bereiken.

Bij het nastreven van de strategische doelstellingen zijn er twee specifieke gebieden waar ForFarmers een zeer lage tot lage risicobereidheid heeft, dit zijn:

  • Reputatie: de reputatie van de onderneming is cruciaal voor het vertrouwen dat onze klanten, leveranciers en de samenleving hebben in ForFarmers.
  • Duurzaamheid: ForFarmers hecht grote waarde aan duurzame hulpbronnen, het milieu, energie en vermindering van afval, verbetering van diergezondheid en dierenwelzijn, mens en maatschappij. Ook hiervoor geldt een zeer laag tot laag risico-acceptatieniveau. Bij het beheer van deze risico's beschouwt ForFarmers economische duurzaamheid als uitgangspunt. Dit betekent dat elk initiatief ten aanzien van duurzaamheid commercieel levensvatbaar moet zijn, zowel voor onze klanten als voor ForFarmers.

Operationele doelstellingen

Door de omvang van het bedrijf en de hoge volatiliteit van de grondstoffenprijzen zijn de risico’s met betrekking tot inkoop de laatste jaren toegenomen. Als gevolg hiervan wordt ForFarmers geconfronteerd met een aantal risico’s bij het realiseren van haar operationele doelstellingen. Ten aanzien van onder andere de inkoopfunctie geldt voor ForFarmers een laag tot gemiddeld risico-acceptatieniveau. Ten aanzien van afwijkingen van kwaliteit van de producten en of diensten die worden ingekocht hanteert ForFarmers een zeer laag risico-acceptatieniveau. Als gevolg van concurrentie en de hoge volatiliteit van de grondstofprijzen, is het beheersen van de risico's met betrekking tot de inkoop van grondstoffen een belangrijke factor. Om deze reden richt ForFarmers zich op het beheersen van risico's met betrekking tot inkoop. Hierbij zijn de risicogrenzen gedefinieerd op basis van het ‘value at risk‘-principe dat voor de organisatie als geheel geldt, vertaald naar de verschillende Business Units voor de aankoop van grondstoffen.

Financiële doelstellingen

ForFarmers heeft een zeer laag tot laag risico-acceptatieniveau voor risico's die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de financiële resultaten en de betrouwbaarheid van de (financiële) informatie van ForFarmers. Valutaposities met betrekking tot grondstoffen worden door ForFarmers afgedekt. Valutarisico’s op bezittingen in het buitenland worden deels afgedekt door financiering met vreemd vermogen in dezelfde valuta. De oorspronkelijke acquisitie-investering in BOCM PAULS wordt niet afgedekt. ForFarmers is gedeeltelijk gefinancierd door middel van rentedragende schulden, wat een renterisico met zich meebrengt. De ontwikkelingen op de rente- en valutamarkten worden nauwkeurig door het team Corporate Governance & Compliance gevolgd en waar dit noodzakelijk is, worden risico’s afgedekt door middel van swaps en andere financiële instrumenten. ForFarmers dient altijd in staat te zijn haar financiële verplichtingen na te komen. Via een robuuste vermogens- en liquiditeitspositie wordt dit zekergesteld.

Compliance

ForFarmers heeft een zeer laag acceptatieniveau voor risico's die op de naleving van wet- en regelgeving van invloed kunnen zijn, ongeacht of deze betrekking hebben op het bedrijfsleven in het algemeen of voor haar industrie in het bijzonder.
In 2015 is door ForFarmers de Code of Conduct ingevoerd, waaronder ook de klokkenluidersregeling valt. De Code of Conduct is een overzicht van de bedrijfsprincipes, waarden en gedragsregels die gelden voor iedereen die binnen ForFarmers werkzaam is. Onder andere integriteit en de verantwoordelijkheden van zowel de organisatie als de medewerker worden aan de orde gesteld. ForFarmers vindt het belangrijk dat alle medewerkers bekend zijn met de Code of Conduct en zich bewust zijn van de implicaties ervan. Leidinggevenden hebben dit met hun teams besproken. Daarnaast ontvingen medewerkers op hun huisadres informatie over de Code of Conduct in de eigen taal. Via de bijbehorende online module, die zowel vanuit huis als via het intranet op het werk te benaderen was, kregen medewerkers uitleg over de Code of Conduct en werden enkele dilemma’s ter illustratie voorgelegd. Aan het eind van de module werd de medewerker gevraagd de Code of Conduct te onderschrijven. ForFarmers heeft een ‘Zero Tolerance’-beleid ten aanzien van alle risico’s die kunnen leiden tot een schending van de Code of Conduct van ForFarmers. Middels de invoering en naleving van de Code of Conduct beheerst ForFarmers het integriteitsrisico. ForFarmers heeft een zeer lage acceptatiegraad voor dit sub-risico. 

Risicomanagement in 2015

Ook in 2015 heeft ForFarmers verder invulling gegeven aan het integraal risicomanagement. De belangrijkste risico’s die reeds in 2014 waren geïdentificeerd en gekwantificeerd en zijn besproken met het senior management van de organisatie zijn in 2015 verder behandeld. In dit kader zijn voor alle risico’s self-assessments uitgevoerd. Dit is een analyse van het gewenste risiconiveau ten opzichte van het huidige risiconiveau. Ook zijn er actieplannen opgesteld ter verdere verbetering van de beheersing van de risico’s. Vanuit deze risico’s vindt een voortdurende inventarisatie plaats van de aanwezige interne controlemaatregelen en de mate waarin deze aansluiten bij de risicobereidheid van ForFarmers. Onder andere door het gebruik van interne richtlijnen, kwaliteitssystemen, audits, rapportage- en monitoringsystemen en verzekeringen worden de belangrijkste risico’s beheerst. Deze beheersmaatregelen hebben tot doel de kans dat een risico optreedt en de eventuele gevolgen daarvan, tot een acceptabel niveau terug te brengen en de continuïteit van de onderneming te waarborgen.

Vanuit het integraal risicomanagement vindt monitoring plaats van alle risico’s per Business Unit, met een centrale coördinatie en bewaking van de geïdentificeerde risico’s. Het integraal risicomanagement bij ForFarmers is gericht op het verkrijgen van zekerheid omtrent het bereiken van doelstellingen op het gebied van:

  • Continuïteit van de dienstverlening;
  • Betrouwbaarheid van de financiële informatieverzorging;
  • Naleving van relevante wet- en regelgeving, beleidsrichtlijnen en procedures;
  • Bewaking van activa en andere eigendommen.

De systemen voor risicomanagement en interne controle van ForFarmers zijn erop gericht de realisatie van strategische en financiële doelstellingen optimaal te ondersteunen.

Een adequaat opgezet systeem van risicomanagement en interne controle geeft geen garantie dat de strategische en financiële doelstellingen worden gerealiseerd. Het kan evenmin garanderen dat menselijke fouten, onvoorziene omstandigheden, foutieve rapportages, fraude en het niet voldoen aan wet- en regelgeving volledig kunnen worden uitgesloten.

Risico’s met daarbij genomen beheersmaatregelen

Prijsontwikkeling en beschikbaarheid grondstoffen

Risico (operationele doelstellingen)
Voor haar kernactiviteiten maakt ForFarmers gebruik van grondstoffen van agrarische oorsprong, zoals tarwe, mais, sojaschroot en gerst. De prijsvorming op de markt voor deze grondstoffen is zeer volatiel en wordt beïnvloed door onder andere de kwaliteit en omvang van de gerealiseerde oogsten. Daarnaast spelen de vraag vanuit de biobrandstoffenindustrie en de speculatieve handel door financiële investeerders een rol.
Wijzigingen in prijzen van grondstoffen die van invloed zijn worden doorberekend aan klanten. Indien ForFarmers posities inneemt in grondstofcontracten ontstaat er een mogelijke invloed op het resultaat van de organisatie. Het innemen van posities is echter noodzakelijk om de beschikbaarheid van grondstoffen voor leveringen te waarborgen.

Beheersmaatregel
ForFarmers volgt de ontwikkelingen op het gebied van prijzen en beschikbaarheid van grondstoffen intensief. Om het risico op grondstofposities te beperken heeft ForFarmers een afzonderlijk risicomanagementsysteem ingevoerd waarin maatregelen zijn getroffen die het risico op het innemen van posities op grondstofcontracten beperken. In dit systeem staat beschreven wie bevoegd is tot het innemen van posities, met welke omvang dit mag, alsmede wat de termijnen zijn waarop contracten mogen worden afgesloten. Per Business Unit zijn de autorisatiegrenzen gedefinieerd. 

Valuta- en renterisico’s

Risico (financiële doelstellingen)
De aankoop van grondstoffen en het afsluiten van verkoopcontracten kunnen valutarisico’s met zich meebrengen. Indien grondstoffen worden aangekocht in vreemde valuta bestaat het risico dat door koersstijgingen en/of –dalingen de aankoopprijzen van grondstoffen niet overeenkomen met de mutatie van grondstofprijzen in de markt. De mogelijke verschillen die hieruit ontstaan, kunnen niet worden doorberekend in de verkoopprijzen en zijn om die reden van invloed op de brutowinst.

Beheersmaatregel
In beginsel worden grondstofposities ingekocht in lokale valuta. Indien posities worden aangegaan in vreemde valuta dan worden deze direct afgedekt door middel van valutatermijncontracten en/of andere financiële instrumenten. Het team Governance, Risk & Compliance volgt de naleving van de principes, die formeel zijn vastgelegd in het risicomanagementbeleid van inkoop, nauwgezet.

Krediet- en liquiditeitsrisico’s contractpartijen

Risico (financiële doelstellingen)
Kredietrisico’s kunnen zich voordoen als contractpartijen van ForFarmers, zoals leveranciers of afnemers, hun contractuele verplichtingen niet nakomen. Dit kan een directe invloed hebben op het resultaat van ForFarmers. Indien afnemers hun verplichting niet meer of mogelijk niet meer kunnen voldoen leidt dit tot een afboeking of voorziening van oninbaarheid van de openstaande vordering. Indien leveranciers hun verplichting niet nakomen kan dat leiden tot bijvoorbeeld inefficiënties in productieprocessen.

Beheersmaatregel
De contractpartijen worden op een aantal criteria beoordeeld. Desgewenst worden aanvullende afspraken gemaakt, waaronder het vastleggen van aanvullende zekerheden. Indien nodig en mogelijk worden risico’s verzekerd. De correcte afwikkeling van de verplichtingen en de ontwikkelingen bij contractpartijen worden nauwgezet gevolgd. Ten aanzien van afnemers heeft ForFarmers in 2015 een nieuw systeem ingevoerd dat toeziet op het tijdig innen van openstaande vorderingen. Daarnaast zijn strikte afspraken gemaakt over de maximale openstaande bedragen per klant alsmede betaaltermijnen die gehanteerd worden.

Door de moeilijke marktomstandigheden van de afgelopen jaren zijn de kredietrisico’s in vooral de varkenshouderij toegenomen. ForFarmers treedt vroegtijdig in contact met contractpartijen waar de krediet- en liquiditeitsrisico’s toenemen.

Liquiditeitsrisico’s

Risico (financiële doelstellingen)
ForFarmers dient altijd in staat te zijn haar financiële verplichtingen na te komen. ForFarmers heeft in 2014 een nieuwe financieringsovereenkomst (multicurrency revolving facility agreement) afgesloten met ABN AMRO Bank, Rabobank, Lloyds Bank en BNP Paribas welke vrij van zekerheden is, waarmee de financiering van de vennootschap met ABN AMRO Bank en de Rabobank respectievelijk de financiering van BOCM PAULS met Lloyds Bank is overgesloten. De overeenkomst heeft een looptijd tot 31 januari 2020. Het bedrag van de financiering bedraagt maximaal € 300 miljoen, waarvan per balansdatum nominaal £ 40,0 miljoen (€ 54,5 miljoen) is benut. Vanuit de financieringsovereenkomst zijn leningconvenanten vastgesteld waaraan ForFarmers moet voldoen. Daarnaast beschikt ForFarmers over liquide middelen van € 88,3 miljoen per jaareinde. Het saldo van de leningen en de liquide middelen is € 33,3 miljoen positief.

Beheersmaatregel
ForFarmers bewaakt de liquiditeitspositie door middel van periodieke rapportages welke de liquiditeitsposities bevatten waarmee erop wordt toegezien dat voor de groep voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteit beschikbaar blijft om binnen de gestelde leningconvenanten te blijven.

Pensioenrisico’s

Risico (financiële doelstellingen)
De gehanteerde pensioenregelingen van de Nederlandse en Belgische maatschappijen zijn toegezegde-bijdrageregelingen die per 1 januari 2016 zijn ondergebracht bij verzekeringsmaatschappijen.
Dit houdt in dat deze Business Units alleen de verplichting hebben de overeengekomen bijdragen aan de verzekeringsmaatschappijen te betalen. Bij de Duitse Business Units bestaat voor een beperkt aantal personen een toegezegd-pensioenregeling in eigen beheer. Externe ontwikkelingen kunnen een negatief effect hebben op de hoogte van de door ForFarmers op te nemen voorziening.

In het Verenigd Koninkrijk had ForFarmers tot 30 september 2006 een toegezegd-pensioenregeling (defined benefit). Vanaf 1 oktober 2006 is dit een gesloten regeling. Per die datum is een nieuwe regeling ingevoerd op basis van toegezegde bijdrage (defined contribution). De verplichtingen in het kader van deze regeling zijn ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. Externe ontwikkelingen kunnen een negatief effect hebben op de vermogenspositie van het pensioenfonds en zouden ertoe kunnen leiden dat ForFarmers aanvullende betalingen moet doen.

Beheersmaatregel
Het risicomanagement-model van de beleggingen voor de pensioenregeling in het Verenigd Koninkrijk wordt periodiek beoordeeld. De uitvoering van het beleggingsbeleid vindt plaats door een fiduciair manager.

Kwaliteitsrisico’s

Risico (strategische doelstellingen: reputatie)
De kwaliteit van de grondstoffen is van essentieel belang voor de productie van veilig en betrouwbaar mengvoer. Er bestaat een risico dat door contaminatie van producten of door kruisbesmettingen tijdens het productieproces de eindproducten van ForFarmers niet voldoen aan de gestelde eisen. Naast claimrisico’s en de kosten van mogelijke terugroepacties is er ook een risico dat het klantvertrouwen daalt, wat een mogelijk effect heeft op de omzet en brutowinst.

Beheersmaatregel
ForFarmers is verbonden met verschillende samenwerkingsverbanden in de verschillende landen. Doelstelling van deze samenwerkingsverbanden is de voedselveiligheid maximaal te borgen. Hiertoe wordt onder andere kennis gebundeld op het gebied van onder meer monitoring, kwaliteitsbeheersing, tracking & tracing en crisismanagement en zijn concrete afspraken gemaakt over de keuze van grondstoffen en leveranciers. Als basis voor deze keuzes vindt een gedegen en objectieve risicoanalyse plaats vanaf de herkomst van een grondstof tot aan de werkelijke levering. ForFarmers hanteert daarnaast eigen procedures en maakt gebruik van instrumenten om een eventuele verontreiniging in een vroegtijdig stadium te signaleren en vervolgens adequate maatregelen te nemen. Analyses worden uitgevoerd in zowel de eigen laboratoria als door externe partijen.

Marktrisico’s

ForFarmers volgt de ontwikkelingen in de markt nauwgezet en past haar beleid indien nodig aan. Er zijn meerdere marktrisico’s mogelijk.

Omvang veestapel en dierziekten

Risico (strategische doelstellingen: duurzaamheid)
Als gevolg van de veranderingen in de omvang van de veestapel en het uitbreken van dierziekten kan de vraag naar grondstoffen en/of mengvoer fluctueren, wat invloed kan hebben op de resultaten van ForFarmers. De omvang van de veestapel wordt beïnvloed door een aantal factoren, waaronder de prijzen van landbouwproducten en de kosten van de naleving van wet- en regelgeving, met inbegrip van milieuwet- en regelgeving. Dierziekten kunnen een negatief effect hebben op het aantal dieren. Bovendien kunnen dierziekten resulteren in vervoersbeperkingen die van overheidswege worden opgelegd.

Beheersmaatregel
Door geografische spreiding van activiteiten en een spreiding van de activiteiten over verschillende diersoorten beperkt ForFarmers deze risico’s.

Prijsontwikkeling energie- en brandstofprijzen

Risico (financiële doelstellingen)
Een deel van de kosten van ForFarmers bestaat uit energie- en brandstofkosten. Veranderingen in deze prijzen beïnvloeden de kosten van productie en transport van producten van ForFarmers. Hogere kosten kunnen niet in alle gevallen worden doorberekend in de verkoopprijzen, wat het resultaat negatief kan beïnvloeden. In de afgelopen jaren zijn de prijzen van brandstof en energie relatief volatiel geweest.

Beheersmaatregel
Voor de inkoop van energie heeft ForFarmers een inkoopbeleid opgesteld. Onderdeel van dit beleid is het, waar nodig, via financiële instrumenten en commodity contracten afdekken van prijsrisico’s. De handhaving van dit inkoopbeleid wordt bewaakt. De ontwikkelingen op de markten voor energie en brandstoffen worden intensief gevolgd.

Veranderingen in wet- en regelgeving

Risico (operationele doelstellingen)
Wijzigingen in wet- en regelgeving op Europees, nationaal of lokaal niveau kunnen invloed hebben op de activiteiten van ForFarmers of haar contractpartijen. Dit betreft onder meer wetgeving op het gebied van milieu, voedselveiligheid en productieprocessen.

Beheersmaatregel
ForFarmers volgt de ontwikkelingen op het gebied van voor haar en haar contractpartijen relevante wet- en regelgeving op de voet en indien nodig worden aanpassingen als gevolg van de gewijzigde wetgeving doorgevoerd. De naleving van wetgeving binnen ForFarmers wordt onder andere via periodieke reviews vastgesteld.



.